“…κάλεσε με την ηχώ της σάλπιγγας τον καπετάνιο, όλοι οι πολεμιστές σου κάτω από ένα έμβλημα. Έτσι η ψυχή, τα σχέδια που δεν εγκρίνει Κάτω από ένα έμβλημα ή τα σκοτώνει ή τα περιφρονεί… Σε μία μόνο ομορφιά μένω προσηλωμένος Ότι με έχει σημαδέψει στην καρδιά μου είναι μόνο Ένα βέλος, Μία μόνο φωτιά με φλογίζει Και δεν ξέρω πια άλλο παράδεισο”
Ο μεγάλος νεοπλατωνιστής φιλόσοφος του μεσαίωνα, Giordano Bruno πίστευε ότι ο άνθρωπος είναι μία μικρογραφία του σύμπαντος. Ένας μικρόκοσμος και ένας μακρόκοσμος που εμπεριέχονται ο ένας μέσα στον άλλο. Έτσι οι έννοιες που διέπουν το σύμπαν αντιστοιχούν αναλογικά και στον άνθρωπο. Στο έργο του “Gli eroici furori” αναφέρεται σε μία τριάδα κοσμικών τελειοτήτων, που είναι η αλήθεια, η σοφία και η ομορφιά. Αυτές στον άνθρωπο εκφράζονται ως βούληση, αγάπη και διάνοια. Η συμβολική εικόνα (εικόνα εκ του έοικα = μοιάζω, παρομοιάζομαι) που χρησιμοποιεί ο Giordano Bruno για την Βούληση είναι ο Καπετάνιος, ο οποίος κρατά γερά το τιμόνι του ανθρώπου, κυβερνώντας την ψυχή.
Ο “ηρωικά ενθουσιώδης” καπετάνιος καλεί όλους τους πολεμιστές κάτω από ένα έμβλημα. Οι πολεμιστές αυτοί είναι οι ενεργητικές δυνάμεις του ανθρώπου, που καλούνται να υπερνικήσουν τις κατώτερες επιθυμίες και τα πάθη του. Είναι βέβαια εμφανής η ομοιότητα με τον άρχοντα Αρτζούνα στην Μπαγκαβάντ Γκίτα, του αρχαίου έπους Μαχαμπαράτα των Ινδών. Ο καπετάνιος στον Bruno έχει σπαθί, το οποίο είναι ένα σύμβολο για την ηρωική εσωτερική πορεία προς το φως, ενώ είναι ερασιθάνατος, διότι προς την κατάκτηση της θείας σοφίας το ταξίδι είναι που έχει σημασία και οι δοκιμασίες, περισσότερο από μία ανάξια νίκη. Επιθυμεί μέσα από ένα μυητικό ταξίδι να υπερνικήσει ό,τι κατώτερο τον εμποδίζει από την επανάκτηση του βασιλείου του, που εσωτερικά είναι το κέντρο του.
Οι Βίκινγκς είχαν ένα γνωμικό για τους ανθρώπους. Σύμφωνα με αυτό τους χώριζαν σε τρία είδη: “Στους Ζωντανούς, στους Νεκρούς και σε αυτούς που παίρνουν τις Θάλασσες”. Αυτοί οι τελευταίοι, είναι και οι “ηρωικά ενθουσιώδεις” ψυχές του Giordano Bruno, ο οποίος λέει ότι ενώ φαίνονται ψυχροί, φλέγονται από ηρωικό πάθος, ένα πάθος που υπερβαίνει κάθε άλλο και νικά κάθε άλλο τους έρωτα.
Αναλογικά και στο ανώτερο επίπεδο Πόλις, ο Πλάτων παρομοιάζει την πολιτεία με πλοίο και τον κυβερνήτη της πολιτείας με καπετάνιο (“Πολιτεία”, 488 Β΄- 489 Α΄). Ο κυβερνήτης της Πολιτείας, ακριβώς όπως και ο εσωτερικός μας κυβερνήτης, πρέπει να έχουν τα ίδια φιλοσοφικά χαρακτηριστικά. Οι ίδιες δυνάμεις – αρετές που υπάρχουν στην ψυχή κάθε ανθρώπου, υπάρχουν και στην κοινωνία, το λογικό, το θυμοειδές και το επιθυμητικό. Όπως η βούλησή μας πρέπει να εναρμονίζει αυτούς τους τρεις κύκλους, έτσι και ο κυβερνήτης της πολιτείας πρέπει να εναρμονίζει την ιδανική πολιτεία μαζί με την Τάξη των Πολεμιστών και να ορίζει το υπόλοιπο πλήρωμα. (Μάλιστα ο Πλάτων φθάνει ακόμη πιο πέρα και λέει ότι ο Κυβερνήτης πρέπει να πετά έξω από το πλοίο τους ναύτες που τον αμφισβητούν, γιαυτό και πολλοί σύγχρονοι ανίδεοι της φιλοσοφίας του, τον αποκαλούν “φασίστα”.) “Διότι δεν είναι φυσικό ένας κυβερνήτης να παρακαλεί τους ναύτες να τον κάνουν αρχηγό τους κι ούτε οι σοφοί να πηγαίνουν να χτυπούν τις πόρτες των πλουσίων” λέει ο Σωκράτης. Γιαυτό και στην Ιδανική πολιτεία ο κυβερνήτης πρέπει να είναι Φιλόσοφος. Διότι η φιλοσοφία απελευθερώνει, αγαπά την διδασκαλία και την υπηρεσία, οδηγεί πρώτα στην εσωτερική κατάκτηση.
 |
| Το σύμβολο του Giordano Bruno για τον Άνθρωπο. |