Το 1854 ο ο Φράνκλιν Πήρς, Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, πρότεινε να αγοράσει μια μεγάλη ζώνη από τις εκτάσεις των Ινδιάνων και υποσχέθηκε μια περιοχή ελεγχόμενης εγκατάστασης για τον Ινδιάνικο λαό. Η απάντηση του Αρχηγού των Ινδιάνων Σηάτλ, θεωρήθηκε ως η πιο ωραία και πιο ουσιαστική διακήρυξη που έγινε ποτέ για το περιβάλλον.
Θα σκεφτούμε, λοιπόν, την προσφορά του για ν’ αγοράσει τη γη μας. Αλλά δεν θα είναι εύκολο. Γιατί αυτή η γη είναι για μας ιερή.
Αυτό το πεντακάθαρο νερό που κυλά στα ρυάκια και στα ποτάμια δεν είναι μόνο νερό, αλλά το αίμα τον προγόνων μας. Αν σας πουλήσουμε γη πρέπει να θυμάστε ότι είναι ιερή και ότι κάθε αντανάκλαση στο καθαρό νερό των λιμνών μιλά για τα γεγονότα και τις μνήμες της ζωής του λαού μου.
Ο ψίθυρος του νερού είναι η φωνή του πατέρα, του πατέρα μου. Τα ποτάμια είναι τ’ αδέρφια μας, σβήνουν τη δίψα μας. Τα ποτάμια μεταφέρουν τα κανό μας και τρέφουν τα παιδιά μας.
Αν σας πουλήσουμε τη γη μας, πρέπει στο εξής να θυμάστε, και να διδάσκετε στα παιδιά σας, ότι τα ποτάμια είναι αδέρφια μας και τα δικά σας, και πρέπει να δείχνετε στο εξής σ’ αυτά τα ποτάμια την τρυφερότητα που θα δείχνατε στον αδερφό σας.
Ξέρουμε ότι ο λευκός άνθρωπος δεν καταλαβαίνει τα ήθη μας. Ένα κομμάτι γης μοιάζει σ’ αυτόν μ’ ένα οποιοδήποτε άλλο κομμάτι, γιατί είναι ξένος που έρχεται μεσ’ τη νύχτα και παίρνει από τη γη αυτό που έχει ανάγκη.
Η γη δεν είναι ο αδερφός του, αλλά ο εχθρός του, και μόλις την κυριεύσει, πηγαίνει μακρύτερα.
Εγκαταλείπει τους τάφους των προγόνων του κι αυτό δεν τον ενοχλεί. Παίρνει τη γη από τα παιδιά του κι αυτό δεν τον ενοχλεί. Ο τάφος των προγόνων του και η κληρονομιά για τα παιδιά του πέφτουν στη λήθη.
Συμπεριφέρεται στη μητέρα του, τη γη, και στον αδερφό του, τον ουρανό, σαν να ήταν πράγματα που αγοράζονται, που λεηλατούνται, που πουλιούνται όπως τα πρόβατα ή τα λαμπερά μαργαριτάρια.
Η απληστία του καταβροχθίζει τη γη και δεν θ’ αφήσει πίσω της παρά μια έρημο.
Δεν ξέρω τίποτα. Τα ήθη μας είναι διαφορετικά από τα δικά σας.
Η όψη των πόλεών σας προξενεί κακό στα μάτια των ερυθρόδερμων ανθρώπων. Αλλά αυτό μπορεί και να οφείλεται στο ότι ο ερυθρόδερμος είναι άγριος και δεν καταλαβαίνει.
Δεν υπάρχει ένα ειρηνικό μέρος στις πόλεις των λευκών ανθρώπων. Δεν υπάρχει τόπος όπου μπορείς ν’ ακούσεις τα φύλλα που αναπτύσσονται την άνοιξη ή το θρόισμα των φτερών κάποιου εντόμου.
Αλλά μπορεί να είναι έτσι, γιατί είμαι άγριος και δεν καταλαβαίνω.
Ο θόρυβος των πόλεων φαίνεται μόνο να προσβάλλει τα αυτιά. Και τι ενδιαφέρον υπάρχει πια στο να ζεις, αν δεν μπορείς να ακούς τη μοναχική κραυγή του κοκκινολαίμη ή τις συζητήσεις των βατράχων στα έλη τη νύχτα;
Είμαι ένας ερυθρόδερμος και δεν καταλαβαίνω.
Ο Ινδιάνος προτιμά το γλυκό ήχο του αέρα, που ξεπετιέται πάνω από τα έλη και τη μυρωδιά του ίδιου του ανέμου, πλυμένου από τη βροχή του μεσημεριού ή αρωματισμένου από τα κουκουνάρια του πεύκου.
Ο αέρας είναι πολύτιμος για τον ερυθρόδερμο, γιατί όλα τα πράγματα μοιράζονται την ίδια αναπνοή – τα ζώα, τα δέντρα, ο άνθρωπος μοιράζονται όλοι την ίδια ανάσα.
Ο λευκός άνθρωπος δεν φαίνεται να δίνει σημασία στον αέρα που αναπνέει.
Σαν έναν άνθρωπο που θέλει πολλές μέρες για να πεθάνει, είναι αδιάφορος για τη δυσοσμία.
Αλλά, αν σας πουλήσουμε τη γη μας, πρέπει να θυμόσαστε ότι ο αέρας μας είναι πολύτιμος, ότι ο αέρας μοιράζεται το πνεύμα του μ’ όλα αυτά στα οποία δίνει ζωή. Ο άνεμος που έδωσε στον παππού μας την πρώτη του αναπνοή πήρε και τον τελευταίο του αναστεναγμό. Και αν σας πουλήσουμε τη γη μας, πρέπει να τη διαφυλάξετε και να τη διατηρήσετε ως ιερή, ως ένα τόπο όπου ακόμα κι ο λευκός άνθρωπος μπορεί να πάει και να γευτεί τον αέρα που γλύκαναν τα αγριολούλουδα των λιβαδιών.
Εξετάζουμε λοιπόν την προσφορά σας για ν’ αγοράσετε τη γη μας.
Αλλά, αν αποφασίσουμε να τη δεχτούμε, θα βάλω έναν όρο: ο λευκός άνθρωπος θα πρέπει να συμπεριφέρεται στα ζώα αυτής της γης όπως και στα αδέρφια του.
Είμαι ένας άγριος και δεν γνωρίζω άλλον τρόπο ζωής, είδα κάπου χίλια αγριοβούβαλα να σαπίζουν στο λιβάδι εγκαταλελειμμένα από τον λευκό άνθρωπο, που τα είχε χτυπήσει μ’ ένα τρένο που περνούσε από εκεί.
Είμαι ένας άγριος και δεν καταλαβαίνω πως το σιδερένιο άλογο που καπνίζει μπορεί να είναι πιο σημαντικό από το αγριοβούβαλο που δεν το σκοτώνουμε παρά μόνο για να τραφούμε.
Τι είναι ο άνθρωπος χωρίς τα ζώα; Αν εξαφανίζονταν όλα τα ζώα, ο άνθρωπος θα πέθαινε από μια μεγάλη πνευματική ερημιά.
Γιατί αυτό που συμβαίνει στα ζώα συμβαίνει και στον άνθρωπο. Όλα τα πράγματα είναι αλληλένδετα.
Πρέπει να διδάξετε στα παιδιά σας ότι το χώμα που πατούν έχει γίνει από τις στάχτες των προγόνων μας. Για να σέβονται τη γη, πείτε στα παιδιά σας ότι είναι εμπλουτισμένη από τις ζωές της φυλής μας.
Διδάξτε στα παιδιά σας αυτό που διδάξαμε κι εμείς στα δικά μας, ότι η γη είναι είναι η μητέρα μας. Ότι συμβαίνει στη γη, συμβαίνει και στους γιους της. Όταν οι άνθρωποι περιφρονούν το χώμα περιφρονούν τον ίδιο τον εαυτό τους.
Ξέρουμε τουλάχιστον αυτό: η γη δεν ανήκει στον άνθρωπο, ο άνθρωπος ανήκει στη γη. Αυτό το ξέρουμε. Όλα τα πράγματα είναι αλληλένδετα, όπως το αίμα ενώνει μια οικογένεια. Όλα τα πράγματα είναι αλληλένδετα.
Ό,τι συμβαίνει στη γη, συμβαίνει και στους γιούς της γης. Δεν είναι ο άνθρωπος που ύφανε το νήμα της ζωής εκείνος είναι είναι μόνο μια κλωστή. Ό,τι κάνει στο νήμα το κάνει στον ίδιο του τον εαυτό.
Ακόμα και ο λευκός άνθρωπος που ο Θεός του κάνει περίπατο και μιλάει μαζί του όπως δύο φίλοι που είναι μαζί, δεν μπορεί να απαλλαγεί από την κοινή μοίρα. Βέβαια, ίσως είμαστε αδέρφια. Αυτό θα το δούμε.
Ένα πράγμα που ξέρουμε εμείς -και που ο λευκός άνθρωπος θα ανακαλύψει ίσως κάποτε – είναι ότι ο Θεός μας είναι ο ίδιος Θεός. Ίσως να σκέφτεστε να τον αποκτήσετε τώρα, όπως θέλετε να αποκτήσετε τη γη μας, αλλά δεν μπορείτε.
Είναι ο Θεός του ανθρώπου, και το έλεος του είναι το ίδιο και για τον λευκό και για τον ερυθρόδερμο άνθρωπο. Αυτή η γη του είναι πολύτιμη και το βλάψει τη γη, είναι σαν να δείχνει περιφρόνηση στο δημιουργό.
Ο λευκός άνθρωπος θα εξαφανιστεί κι αυτός, ίσως γρηγορότερα από τις άλλες φυλές. Μολύνετε το κρεβάτι σας, και μια νύχτα θα πάθετε ασφυξία από τα ίδια σας τα απορρίμματα.
Πεθαίνοντας όμως θα ακτινοβολήσετε με ένταση, εξαιτίας της δύναμης του Θεού που σας έφερε σ’ αυτή τη γη και που, από κάποια ιδιαίτερη πρόθεση, σας έκαμε να κυριαρχήσετε σ’ αυτή και τον ερυθρόδερμο άνθρωπο.
Αυτή η μοίρα είναι μυστήριο για μας, γιατί δεν καταλαβαίνουμε πώς όταν όλα τα αγριοβούβαλα εξοντώνονται, τα άγρια άλογα δαμάζονται, απόκρυφες γωνιές του δάσους μολύνονται από τους ανθρώπους και η όψη των λόφων που είναι γεμάτη αγριολούλουδα ασχημαίνει από τους γιους που μιλούν.
Πού είναι η λόχμη; Εξαφανισμένη.
Πού είναι ο αετός; Εξαφανισμένος.
Το τέλος της ζωής είναι η απαρχή της επιβίωσης.
(Το άρθρο αυτό πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Νέα Οικολογία” σε μετάφραση της Βενετίας Κούσια.)
Εχω το κείμενο πλήρες. Αυτό που διάβασα εδώ είναι ελλειπές!
Αν θέλετε στείλτε το για να το αντικαταστήσουμε. Ευχαριστούμε.