Καταγράφει μια περίοδο δραματικών αλλαγών, μιας αυτοκρατορίας εξαντλημένης από την υπερβολική φορολόγηση, την διαφθορά, την καταστροφή των μεσαίων τάξεων, την πορεία προς την πτώση μιας αυτοκρατορίας.
To Α΄ μέρος αυτής της τρίτομης σειράς, βιβλία XIV-XIX, αναφέρεται στην ζωή και το έργο του Ιουλιανού. Ο Αμμιανός Μαρκελλίνος έζησε τα γεγονότα των διωγμών, επί Κωνστάντιου Β΄, στην Σκυθόπολη, (εναντίον των Εθνικών), περίοδο που αρκούσε κάποιος να φέρει «…στο λαιμό κάποιο φυλαχτό που προστατεύει από τον πυρετό ή οποιαδήποτε άλλη ασθένεια, ή υπήρχαν μαρτυρίες κακόβουλων ανθρώπων ότι επισκέφθηκε κάποιον τάφο το βράδυ, για να τον βρουν ένοχο και να τον εκτελούσαν ως μάγο ή ως ερευνητή της φρίκης των τάφων και των ανάξιων σκιών των φαντασμάτων που τους στοιχειώνουν. Πράγματι, το θέμα το χειρίστηκαν πολύ σοβαρά, λες και το πλήθος των ανθρώπων ζητούσαν, στην Κλάρο ή στις δρυς τής Δωδώνης ή στο Δελφικό Μαντείο, την επίτευξη του μοναδικού στόχου τους, την καταστροφή του αυτοκράτορα.» (XIX, 12, 14-15).