Το να είσαι νέος σημαίνει να θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο, έλεγε ο Νίκος Καζαντζάκης. Λοιπόν… πώς θα αλλάξουμε τον κόσμο αν δεν αλλάξουμε εμείς;
Σε αυτό το ερώτημα, η απάντηση για εμάς είναι αυτονόητη, αλλά απ’ ότι φαίνεται δεν είναι και τόσο αυτονόητη για την πλειοψηφία του κοινωνικού μας περιγύρου, στον οποίο επικρατούν κάποιες τουλάχιστον ουτοπικές αντιλήψεις.
Η πρώτη είναι ότι μπορούμε να αλλάξουμε την κοινωνία μέσω της εξουσίας. Και ακόμη χειρότερα, μέσω εκλογών. Ναι μεν οι εκλογές επηρεάζουν την ζωή μας άμεσα, όπως κάθε τι, μιας και ζούμε μέσα σε αυτό το σύστημα, αλλά εν τέλει, εξαχρειώνουν, αποπροσανατολίζουν και μπορούν να φέρουν αλλαγές μόνο προς το χειρότερο. Οι δε πολιτικές οργανώσεις, όλες, είτε αυτές είναι υπέρ, είτε είναι κατά των εκλογών, αυτό που ζητούν είναι, να τους δωθεί κάποια εξουσία μέσω μαζικής υποστήριξης, γιατί έχουν την καλύτερη ιδεολογία, ΓΙΑ ΝΑ αλλάξουν τότε την κοινωνία ΟΤΑΝ θα έχουν νικήσει τους αντιπάλους τους (με κάποια αφέλεια που αργότερα συνειδητοποιούν). Οι πολιτικές οργανώσεις προτιμούν την διαμαρτυρία και όχι την δημιουργικότητα. Θέλουν εξουσία για να αλλάξουν τα πράγματα. Αλλά μέχρι τότε αντί να κάνουν κάτι ουσιαστικό, μοιράζουν χαρτιά ή κάνουν τίποτα βαρετές ομιλίες ή βελάζουν σε διαδηλώσεις και στο διαδίκτυο για να κερδίσουν υποστήριξη. Διότι πολιτική για όλους αυτούς τους ανθρώπους είναι ο τρόπος αντίδρασης. Και μέχρι εκεί. Βεβαίως οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι οποιοδήποτε πολιτικό σύστημα και να εφαρμοζόταν σε μία χώρα -το καλύτερο θεωρητικά- αυτό δεν θα δούλευε και θα αποτύγχανε, αν δεν υπάρχουν οι άνθρωποι που βιωματικά ενσαρκώνουν αυτό το σύστημα. Οι άνθρωποι που θα λέγαμε ΕΙΝΑΙ υπαρξιακά ένα σύστημα και ένας τρόπος ζωής, σκέψης και κουλτούρας. Δηλαδή οι Πολίτες. Το να είναι κανείς Πολίτης ανάμεσα σε Πολίτες και όχι “ιδιώτης” είναι μία κατάκτηση ελευθερίας. Ο Πολίτης έχει προσωπικότητα και συνείδηση. Η σταδιακή λοιπόν εφαρμογή ενός βιώσιμου Κοινοτικού μοντέλου, δεν εξαρτάται από μία εξουσία, αλλά -εν αντιθέσει με άλλα πολιτικά συστήματα- προϋποθέτει μία Πνευματική ωρίμανση, μία Πνευματική και Κοινωνική μόρφωση, μία ανάπτυξη της Συλλογικής Συνείδησης. Αυτά πρέπει να προετοιμαστούν εμπειρικά. Γιατί σε ένα σύνολο κακών και ιδιοτελών ανθρώπων δεν μπορεί να εφαρμοστεί κανένα ποιοτικό σύστημα, παρά μόνο όλο και περισσότεροι νόμοι.
Υπάρχει και μία δεύτερη αντίληψη που τείνει στον αναχωρητισμό. Σε έναν κόσμο που βρίσκεται σε παγκόσμια κρίση αξιών, υπάρχει έντονη η ανάγκη της πνευματικής αναζήτησης, της εσωτερικής αφύπνισης και της φιλοσοφικής ανάπτυξης. Αυτός είναι ένας δρόμος δράσης και εγρήγορσης. Όμως ο διανοουμενισμός και ο σεκταρισμός είναι ασθένειες που βρίσκουν έδαφος σε ανθρώπους που δεν δέχονται να αναλάβουν ευθύνη σ’ αυτό το πεδίο ζωής που μας έφερε η μοίρα. Ο σκοπός του φιλοσόφου, είναι να μπορεί να σταθεί εκεί έξω. Το να είσαι στον κόσμο σου δεν βοηθάει κανέναν. Θα ήταν πολύ ωραία να είχαμε μια κλειστή κοινότητα, ιδανική με πλήρη αυτονομία και να νιώθουμε ευτυχισμένοι. Ζωή όμως σημαίνει δράση, αλλαγή, εξέλιξη. Όλα αυτά είναι αλληλένδετα. Ζωή σημαίνει ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ. Ας μην περιμένει κανείς την θεία φώτιση μέσω του διαλογισμού μέχρι να αναλάβει την ευθύνη της αλληλεπίδρασης με την δημιουργικότητα. Η σοφία και η έμπνευση υπάρχουν, αλλά πρέπει να σε βρουν να δουλεύεις. Τόσο οι μικρές καθημερινές νίκες, όσο και οι ήττες είναι εμπειρίες ανυπολόγιστης αξίας. “Νικώ – Χάνω – Ξανασηκώνομαι”. Αυτό μας γεμίζει και μας δίνει νόημα. Αναζήτηση, αγωνιστικότητα, επικοινωνία, σύγκρουση, αλληλεγγύη. Να μαθαίνουμε να δυναμώνουμε τα θετικά μας στοιχεία και να πειθαρχούμε τα αρνητικά.
Συμμετοχή στην κοινωνία λοιπόν, αλλά όχι γιατί έτσι κάνουν όλοι. Με τον δικό μας τρόπο. Δεν πρέπει να είμαστε ούτε μόνο εσωστρεφείς, ούτε μόνο εξωστρεφείς. Μόνο έξω χάνεις τον εαυτό σου. Η δική μας απάντηση είναι η εργασία με νόημα και η κοινότητα μετάλλαξης, γιατί… κάθε βελτίωση της Κοινωνίας αρχίζει με την βελτίωση των ανθρώπων. Για να αλλάξουμε τον κόσμο λοιπόν πρέπει να αλλάξουμε κι εμείς.