Κανένα άλλο ζώο δεν έχει πλουτίσει τους μύθους και τις παραδόσεις των λαών όλου του κόσμου όπως ο λύκος. Σύμβολο δύναμης και ελευθερίας στοιχειώνει με την παρουσία του θρύλους και παραμύθια εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Ο λύκος στην αρχαία Ελλάδα θεωρείτο το ιερό ζώο του Θεού Απόλλωνα. Η μητέρα του Λητώ, είχε μεταμορφωθεί σε λύκαινα προκειμένου να σωθεί από το μένος της Ήρας και να γεννήσει με ασφάλεια τα παιδιά της. Εξ ου και καλείτο σε πολλές περιοχές Λυκαγενής, η Λύκιος / Λύκειος.
Η Λύκη στην αρχαιότητα ήταν συνώνυμη του φωτός. Και της Γνώσης. Λυκ = φως (Lux στα λατινικά). Το Λυκ- το συναντάμε και σε ονόματα. Στην αρχαία Ελλάδα τα ονόματα προσδιόριζαν τον άνθρωπο που τα έφερε:
Λυκούργος (λύκη + έργο): αυτός που πράττει λαμπρά, φωτεινά έργα.
Λυκομήδης (λύκη + μήδος): ο φωτοδότης.
Ο λύκος, ζώο που διαθέτει άριστη όραση στο σκοτάδι, στην αρχαία Ελλάδα υπήρξε σύμβολο μιας σοβαρής μυητικής διαδικασίας, αυτής του περάσματος από το σκοτάδι στο φως. Οι λέξεις Λυκόπουλο ή Λυκιδεύς χρησιμοποιούνταν στην αρχαιότητα για να χαρακτηρίσουν τους εφήβους που βρίσκονταν στην είσοδο της ενηλικίωσής τους. Εξάλλου η μυητική, σκληρότατη εννιάχρονη εκπαίδευσή τους, ονομαζόταν και αγέλη· κατόπιν υπολογίζονταν ως ενήλικες, άξιοι κυνηγοί, άνδρες πλέον.
Το λύκειο προέρχεται από τον Eλληνογενή όρο της Γαλλικής «lycée» που και αυτός προέρχεται (μέσω της Λατινικής) από το αρχαίο «λύκειον». Έτσι ονομαζόταν στην Αθήνα το γυμναστήριο που βρισκόταν δίπλα στο ναό του Λυκείου Απόλλωνα. Σ’ αυτό σύχναζαν πολλοί φιλόσοφοι και πνευματικοί άνδρες των Αθηνών και εκεί δίδασκε ο Αριστοτέλης τους μαθητές του (Περιπατητική σχολή, Λύκειον).
Στους Δελφούς πιστευόταν ότι κατά την εποχή του κατακλυσμού του Δευκαλίωνα, οι άνθρωποι για να σωθούν οδηγήθηκαν στις πλαγιές του Παρνασσού από τα ουρλιαχτά των λύκων. Εκεί έχτισαν την πόλη Λυκώρεια και αφιέρωσαν στον Απόλλωνα την κορυφή του Παρνασσού.
Ένας μπρούτζινος λύκος υπήρχε σε ένα από τα πιο φημισμένα ιερά του Απόλλωνα, το μαντείο των Δελφών, πιθανότατα σε ανάμνηση του λύκου που σκότωσε ένα ληστή του ναού σε μικρή απόσταση από το ιερό και ύστερα οδήγησε σε αυτόν τους προσκυνητές. Στο νότιο άκρο της Ακρόπολης υπάρχουν τα ερείπια του Λυκείου, ενός κτιρίου που χρησιμοποιούνταν ως χώρος λατρείας του θεού Απόλλωνα. Στις περιοχές της Λακωνίας δεν θηρεύτηκε ποτέ λύκος, λόγω σεβασμού προς τον αργυρότοξο θεό.
Στη Ρωμαϊκή μυθολογία, μια λύκαινα ήταν η υπεύθυνη και αφοσιωμένη τροφός των μελλοντικών ιδρυτών της Ρώμης, του Ρωμύλου και του Ρέμου Λύκαινα του Καπιτωλίου, άγαλμα της Ρωμαϊκής Ψυχής).
Γενικότερα στις περισσότερες παραδόσεις ο λύκος συμβόλιζε την αξιοπρέπεια, την αφοσίωση, την επιμονή και την Γενναιότητα, αλλά κυρίως -λόγω του ότι βλέπει άριστα την νύκτα όπως προαναφέρθηκε την Φώτιση. Υπό αυτές λοιπόν τις συμβολιστικές, ο λύκος θεωρείται ιερό ζώο των Ελλήνων Θεών Ηλίου («Λυκάβας» στον Όμηρο και τον Ιουλιανό) και Απόλλωνος (υπό την επίκληση «Λύκιος») και Άρεως, αλλά και των Ρωμαίων Mars και Silvanus, καθώς και του ηλιακού Θεού Bellenus των Κελτών, του ηλιακού Θεού των Αιγυπτίων Ρα.
Ο λύκος έχει μεγάλη σημασία επίσης στις κουλτούρες και τις θρησκείες των νομαδικών λαών, και των ευρασιατικών στεπών βορειο-αμερικανικών πεδιάδων. Σε πολλούς πολιτισμούς, η ταυτοποίηση του πολεμιστή με τον λύκο (τοτεμισμός) έδωσε την αφορμή για την ιδέα της Λυκανθρωπίας, της μυθικής ή τελετουργικής ταυτοποίησης του ανθρώπου και του λύκου.
Από την εξημέρωση του λύκου η ανθρωπότητα απέκτησε τον πιστότερο σύντροφο της, τον σκύλο. Οι λύκοι ενδεχομένως να πλησίαζαν τους ανθρώπινους οικισμούς και να παρέμεναν κοντά τους προκειμένου να συμπληρώνουν τη διατροφή τους με ό,τι απέμενε από το τραπέζι. Κάποια από αυτά τα άγρια ζώα ήταν λιγότερο φοβισμένα και μέσα από αυτή τη σχέση και αφού πέρασαν πολλές γενιές, εμφανίστηκε μια γενιά ημίαιμων ζώων που ανέπτυξε μια εξαιρετικά επωφελή σχέση με τον άνθρωπο.
Διαβάστε σχετικά: «Η σοφία των λύκων», Έλι Ράντινγκερ, εκδόσεις Ψυχογιός.
Photo: One of the earliest photos showing a Native American with a wolf.
Πηγή: Μυσταγωγία – Μυθαγωγία