Μυκήνες. Ένας πανάρχαιος πολιτισμός που ξεκινά 3.000 χρόνια προ Χριστού και ίσως ακόμα πιο πίσω. Ήταν η λαμπρότερη και πλουσιότερη πόλη της Ελλάδος και γι’ αυτό πήρε το όνομα “Πολύχρυσες Μυκήνες”.
Κτισμένη σε βραχώδες ύψωμα που δεσπόζει της Αργολικής πεδιάδος, η ακρόπλή της βρίσκεται σε στρατηγική θέση μεταξύ των ορέων Προφήτη Ηλία και της Ζάρας του Τρητού, το ιερό βουνό των Μυκηναίων.
Η Ακρόπολη των Μυκηνών έχει δύο πύλες, την κυρίως και φημισμένη σ’ όλο τον κόσμο “Πύλη των Λεόντων που είναι και το αρχαιότερο δείγμα μνημειακής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα και μία δευτερεύουσα μικρή στο βόρειο μέρος του τείχους.
Κυρίαρχος της πόλης ήταν ο οίκος των Περσειδών από τον ιδρυτή της τον Περσέα. Μετά ήταν ο Ευρυσθέας ο οποίος έβαλε τον Ηρακλή να εκτελέσει τους 12 άθλους. Με την ηγεμονία των Ατρειδών όμως οι Μυκήνες γνώρισαν την μεγαλύτερη δόξα τους και ειδικά με τον υιό του Ατρέα, Αγαμέμνωνα, ο οποίος με την εκστρατεία στην Τροία ονομάστηκε και αρχιστράτηγος όλων των Ελλήνων.
Ο Αγαμέμνωνας είναι ένας από τους ενδοξότερους βασιλείς των Μυκηνών που όμως υπάρχει μεγάλη σύγχυση γύρω από το άτομό του. Ο Θουκυδίδης μάλιστα αμφιβάλει για την ύπαρξή του. Άλλες πηγές τον παρουσιάζουν ως βασιλιά του Άργους, άλλες της Σπάρτης, άλλες των Μυκηνών ή των Θηβών. Προφανώς ο Αγαμέμνωνας ήταν βασιλιάς όλων των Ελλήνων αφού “Άργος” ελέγετο η Ελλάδα με τα νησιά την Κρήτη και την Ιθάκη. Η λέξη “Άργος” σημαίνει λευκός – υπέροχος – λαμπρός – άρχων.
Σύγχυση υπάρχει και περί της καταγωγής όμως του Αγαμέμνωνα. Ο Όμηρος λέει ότι είναι ένας Ατρείδης, ενώ ο Στησίχορος ότι είναι ένας Πλεισθενίδης. Σε διάφορα μέρη της Ελλάδος λατρεύονταν ο Δίας – Αγαμέμνων και ο Όμηρος τον παρουσιάζει υπεράνθρωπο.
Κάνοντας μία μικρή ιστορική αναδρομή, ας προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε ένα παρελθόν που πέρασε στην αιωνιότητα αφήνοντας σε μας να φανεί το μεγαλείο του μέσα από τα κτίσματα, τα χρυσά προσωπεία, τους θολωτούς τάφους και τις παραστάσεις.
Μία πραγματικά αινιγματική, γλυπτή παράσταση σ’ ένα χρυσό δακτυλίδι που βρέθηκε στα θεμέλια των οικιών των Μυκηνών μας γεμίζει ερωτηματικά. Απεικονίζει την Θεά Γη καθισμένη κάτω από το ιερό δέντρο της ενώ δέχεται τις προσφορές τριών άλλων μορφών, όπου η μία κρατά διπλό πέλεκυ και οι δύο άλλες κλάδους ή άνθη. Πάνω από την σκηνή αυτή παριστάνεται ο ήλιος, η ημισέληνος, ο γαλαξίας και μία αρσενική μορφή αιωρούμενη στον ουρανό με οκτώσχημο ασπίδα και ακόντιο.
Η αιωρούμενη μορφή παρουσιάζεται και στην Μινωική θρησκεία και πιθανόν η αρσενική αυτή θεότητα να παριστάνει τον υιό της Μητέρας Γης, τον Δία. Εξάλλου ο Περσέας, ο Ιάσων και άλλοι ήρωες, έχουν κοντά τους έναν Έλληνα Θεό που τους καθοδηγεί στο πέρασμά τους μέσα και έξω από τον Άδη.
Την λατρεία στον Δία την μετέφεραν στην Κρήτη οι Αρκάδες, παλαιοί Πελασγοί, όταν μετακόμισαν εκεί και ίσως ο Μυκηναϊκός πολιτισμός να είναι ταυτόχρονος ή και αρχαιότερος του Μινωικού.
Η όλη παράσταση κρύβει πολλά μυστικά. Αυτό που εντυπωσιάζει περισσότερο όμως είναι η αιωρούμενη μορφή. Θα μπορούσε να είναι ο “φτερωτός Περσέας”; Ο Περσέας, ιδρυτής των Μυκηνών, είχε την επωνυμία “φτερωτός” γιατί φορούσε στα πόδια του φτερωτά σάνδαλα. Ακόμα είχε και μια ασπίδα όπως του Ηρακλή, που κατά τον Ησίοδο ήταν κυκλική και έλαμπε σαν πύρινη φλόγα. Αποτελείτο από τιτάνιο, λευκό ελεφαντόδοντο, ήλεκτρο και χρυσό.
Με την ηλιακή του ασπίδα ο Περσέας αντιμετώπιζε την Μέδουσα στον δίαυλο του Άδη για το πέρασμά του στον Θεϊκό κόσμο. Κατά τον Απολλόδωρο, ο Περσέας έδειξε στον Φινέα την Μέδουσα και αυτός κάνοντας κατάχρηση της δύναμης αυτής, τυφλώθηκε στις πύλες του Άδη.
Μ’ αυτή την ασπίδα έτρεχε με μεγάλο θόρυβο και οξείς ήχους, ενώ με το δέρμα του σκύλου που του χάρισαν οι νύμφες φορώντας το γινόταν αόρατος.
Ακόμα, μυημένος ο Περσέας από τον Θαύμαντα στον όρκο της Στύγας, μπαινόβγαινε στον Άδη. Η Στύγα ήταν το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που συμβολιζόταν με την Μέδουσα. Με την Μέδουσα αυτή ο Περσέας μαρμάρωσε τον Ακρίσιο, βασιλιά του Άργους και πατέρα της Δανάης της μητέρας του και επαληθεύθηκε ο χρησμός των Δελφών ότι θα τον σκοτώσει ο εγγονός του.
Η Θεά Γαία της παράστασης, ήταν η θεότητα που λατρευόταν στις Μυκήνες. Ήταν η πρώτη θεότητα με δικό της μαντείο στους Δελφούς. Η αρχαιότερη θεότητα. Μήτηρ των Πάντων, Θεία δύναμη, Σεμνή Θεά.
Οι Δελφοί ήταν ένας ομφάλιος λίθος. Ο ηλεκτρομαγνητισμός και τα νερά, συνιστούν τα λεγόμενα τελλουριακά ρεύματα της Γης. Όπου διαπερνούν αυτά τα ρεύματα, η ενέργεια του χώρου είναι πολύ έντονη και οι άνθρωποι τα σημείωναν ως ιερά και δέκτες κοσμικής ενέργειας.
Ένας τέτοιος ομφάλιος λίθος ήταν και οι Μυκήνες. Σ’ αυτούς τους τόπους στήθηκαν μεγαλιθικά έργα και ναοί που προσέλκυαν τις ουράνιες δυνάμεις. Μεταξύ τους ενώνονταν με τεράστιους λαβύρινθους που ακολουθούσαν την φυσική δομή των τελλουριακών ρευμάτων.
Οι ομφάλιοι λίθοι, τα μεγαλιθικά έργα, οι πυραμίδες, σπηλιές, νερά, πηγάδια και λαβύρινθοι, αποτελούν ένα ενιαίο οργανωμένο σύστημα με σκοπό την μύηση και την παραγωγή ενέργειας.
Η Ακρόπολη των Μυκηνών είναι ένα μεγαλιθικό έργο. Το μεγαλύτερο μέρος του τείχους αποτελείται από μεγάλιθους, ογκώδεις πέτρες που ακόμη είναι υπό διερεύνηση το πως έγινε η δόμησή τους. Ο αρχαιότερος μεγαλιθικός τάφος που βρέθηκε είναι πολύ πριν από το 6.000 π.Χ.
Τα τείχη των Μυκηνών με ύψος 4 – 10 μέτρα, έχουν τόσο μεγάλο πάχος που σε κάποια σημεία έχουν διαδρόμους και σήραγγες στο εσωτερικό τους.
Απ’ τα ευρήματα που ήρθαν στο φως με τις ανασκαφές, έχουμε την εικόνα μιας οργανωμένης κοινωνίας στις Μυκήνες. Μια οργάνωση που βασίζεται περισσότερο σε στρατιωτική, παρά σε θεοκρατική βάση. Στην Μυκηναϊκή τέχνη εικονίζονται γυναίκες σε σκηνές κυνηγιού και στους τάφους τους βρέθηκαν μικρά κομψά σπαθάκια. Οι άνδρες έχουν γενειάδα σε ένδειξη αρρενωπότητας, ενώ αγαπούν τους αγώνες, την μάχη και την άμιλλα.
Οι πλούσιοι μυκηναϊκοί θολωτοί τάφοι έδωσαν μεγάλο αριθμό έργων, όπως όπλα, κοσμήματα, οικοσκευές, εργαλεία. Στους θολωτούς τάφους ο θόλος συμβόλιζε τον ουρανό και ο τετράγωνος τάφος την γη, όπου με την ένωση αυτών των δύο, βοηθούν τους νεκρούς στο πέρασμά τους στα Ηλίσια πεδία.
Τα θαυμάσια ξίφη των Μυκηναίων βασιλιάδων είναι τα ωραιότερα και τελειότερα σε κατασκευή και διακόσμηση. Τα ανάκτορα ήταν πολυόροφα και ο βασιλιάς ήταν ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων.
Η ανωτερότητα του Μυκηναϊκού πολιτισμού είναι ασύλληπτη και τα συστήματα με τα οποία εξυπηρετούσαν την κοινωνία τότε χωρίς να βλάψουν την φύση και κατ’ επέκταση το σύμπαν δεν τα εννοούμε. Ουδεμία σχέση υπάρχει με τον σημερινό τρόπο ζωής μας και την καταστροφική πορεία μας. Το μυστικό εργαλείο των αρχαίων ελληνικών πολιτισμών, των γνώσεων και της Σοφίας τους, είναι καλά κρυμμένο. Κωδικοποιημένο σε χώρους και χρόνους μακριά από τα βέβηλα χέρια και μάτια που θα μπορούσαν να τα βλάψουν.
Οι Μυκήνες, ένα κέντρο απ’ τα σημαντικότερα της αρχαίας Ελλάδος, είναι σήμερα ένας απλός τουριστικός τόπος. Οι κάτοικοί του, απλοί άνθρωποι που καλοδέχονται Έλληνες και ξένους τουρίστες με ευγένεια.
Η καταπληκτική πολιτεία του Περσέα κρύβει τα μυστικά της με φύλλακες τους μεγάλιθους, ακάματους φρουρούς στον ιερό αυτό τόπο. Οι ηλιακοί ήρωες βρίσκονται στα Ηλίσια πεδία, περιμένοντας τον κατάλληλο χρόνο επιστροφής.
Προς το παρόν εμείς ζούμε στο δράμα μας, σε μία κοινωνία δυστυχισμένη, την οποία πρέπει, για να την ξαναχτίσουμε στους αρμονικούς ρυθμούς του Σύμπαντος, όπως μας δίδαξε ο Πυθαγόρας, να καταστρέψουμε πρώτα τα σημερινά της εξαμβλώματα που μας κρατούν στα δεσμά τους.
Οι Μυκήνες, μετά την κάθοδο των Δωριέων έχασαν την δόξα τους γύρω στο 1.100 π.Χ. Το 468 π.Χ. το Άργος, κυρίαρχος πόλη της Αργολίδος, πολέμησε τις εξασθενημένες Μυκήνες και τις κατέλαβε. Οι κάτοικοί της έφυγαν και η ίδια η πόλη ερήμωσε ξαφνικά και έμεινε ακατοίκητη για πάνω από 200 χρόνια.
Ο Παυσανίας κατά τον 2ο αιώνα στην περιοδεία του από αυτήν, την βρήκε τελείως έρημη.
Η Ελλάδα του μύθου. Η Ελλάδα των εκπλήξεων. Μεγάλοι πολιτισμοί που γεννήθηκαν, ήκμασαν και χάθηκαν, αλλά άφησαν ανεξίτηλα τα ίχνη τους. Δόξα, λαμπρότητα, μεγαλείο, μαζί με μυστήριο και άγνωστες σε μας γνώσεις.
Ξεχασμένοι κόσμοι που κρύβουν ανεξερεύνητες αλήθειες, παράξενα περάσματα από τον γήινο στον ουράνιο κόσμο, επαφή με Θεούς, αρμονική συμβίωση με την φύση.
Ένας τέτοιος ξεχασμένος κόσμος με λαμπρό πολιτισμό είναι και οι Μυκήνες. Η Ακρόπολή της κρύβει το μυστικό της καλά. Εμείς αδιαφορούμε και για την ύπαρξή του. Το μόνο που ταλαιπωρεί ακόμα μερικούς, είναι εκείνη η περιβόητη άμαξα του Αγαμέμνωνος. Μήπως όμως ο Αγαμέμνων πήρε μαζί του την άμαξα, ως άλλος Ηλίας στο μακρινό του ταξίδι προς τ’ άστρα;
Σοφία Βλάχου
Πηγές:
- Νεώτερο λεξικό “Ηλίου” Ι. Πασσά
- “Αργώ” Θεόδ. Αξιώτη
- Περιοδικό “Αρχαιολογία”
- Περιοδικό “Ανεξήγητο”