Για άλλη μια φορά στην ιστορία, η Ευρώπη βρίσκεται σε μία μεγάλη υπαρξιακή κρίση. Η πνευματική παρακμή οδηγεί αυτομάτως πάντα σε υλική δυσπραγία και αντιστρόφως η υλική ευημερία ακολουθεί αυτομάτως την πνευματική. Οι αρχιτέκτονες της σημερινής Ευρώπης, προσπάθησαν να οικοδομήσουν έναν “πύργο της Βαβέλ” με συνδετικό υλικό την οικονομία, παραγνωρίζοντας πολύ βασικούς παράγοντες και νόμους της φύσης. Το οικοδόμημα δεν έχει κανένα μέλλον, όσο και αν προσπαθήσουν να το διορθώσουν πάνω σε αυτό το σχέδιο, γιατί ο οικονομικός παράγοντας δεν μπορεί ποτέ να ενώσει πραγματικά και να κρατήσει μεγάλο βάρος. Τα δεινά που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη, είναι όλα -μα όλα- απότοκα των επιλογών του αρχιτέκτονα με τις αντιλήψεις που πηγάζουν από ένα Σουμεριο/Βαβυλωνιακό δόγμα που κυριαρχεί ως παγκόσμιο θέσφατο.
Σήμερα η ισορροπία δυνάμεων στον κόσμο αλλάζει, η παγκοσμιοποίηση επελαύνει, ένας παγκόσμιος οικονομικός και πολιτισμικός μεσαίωνας είναι προ των πυλών, ο πόλεμος, ο ρατσισμός, η φεουδαρχία, η στυγνή εκμετάλλευση, η μετανάστευση και η ανασφάλεια εξαπλώνονται παντού. Τα αποτελέσματα πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών αποτυχιών καταδυναστεύουν την ανθρωπότητα. Οι πολλοί νόμοι δε και η κοινωνική καταστολή, μαρτυρούν ένα αποτυχημένο πολιτικό σύστημα, χωρίς καμία συνοχή. Νομίζουμε ότι είμαστε ένας ανώτερος πολιτισμός γιατί έχουμε υλικά αγαθά και τεχνολογία. Είμαστε ένα ζόμπι. Ένας ζωντανός νεκρός. Ή μάλλον ένα ρομπότ που αν του κόψεις την παροχή, θα πάψει να υπάρχει. Πόσο ανώτερος μπορεί να είναι ένας πολιτισμός από τον κλασσικό Ελληνορωμαϊκό για παράδειγμα, όταν απουσιάζει το ΔΙΚΑΙΟ, το ΟΜΟΡΦΟ και το ΑΓΑΘΟ; Η απαξίωση του ανθρώπου έναντι της οικονομίας, έχει την βαθιά ρίζα της σε ένα παλιό πνευματικό εκφυλιστικό ναρκωτικό. Η Ευρώπη αυτή τη στιγμή βρίσκεται αντιμέτωπη με την μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία της και ταυτόχρονα ναρκωμένη σε μία σύγχυση και παραζάλη. Παρ’ όλα τα προβλήματα που την έχουν γονατίσει στα πρόθυρα του θανάτου, σπαράσσεται και από μικροεθνικισμούς και διχαστικές ιδεοληψίες που οι δεσμοφύλακες των σκλάβων, καλλιεργούν υπομονετικά και υποχθόνια για να μην μπορέσουν ποτέ να έχουν πιθανότητες να συνέλθουν να καταλάβουν την αλήθεια και να πολεμήσουν.
Λοιπόν αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη εξακρίβωσης μίας νέας φυσικής τάξης. Η Ευρώπη μπορεί να αποτελέσει μία τέτοια ακρόπολη; Μία καστροπολιτεία αναγέννησης;
Οι μόνοι τρόποι για να μπορέσει η Ευρώπη μας να υπερβεί τους διασπαστικούς σωβινισμούς και να γίνει μία μεγάλη εθνική οντότητα, είναι δύο. Μπορεί να ενωθεί, είτε κάτω από έναν μεγάλο κοινό πόλεμο, είτε κάτω από μία μεγάλη ενοποιό πνευματική δύναμη. Με κανέναν οικονομικό ή άλλο πραράγοντα. Και η μόνη πνευματική δύναμη που μπορεί να είναι ενοποιός για την Ευρώπη, πέρα από οικονομικά συμφέροντα, θρησκευτικές διαφορές και μικροεθνικισμούς, είναι ο Ελληνισμός. Ένα δυνατό αφυπνιστικό Ιδεώδες! Ο δε πόλεμος, μπορεί πράγματι να ενώσει κάτω από την έσχατη ανάγκη επιβίωσης, αλλά μόνο ως βραχυπρόθεσμη αντίδραση και δεν μπορεί να φέρει πολιτισμική αναγέννηση και δημιουργία. Κάνουμε συχνά λόγο για “Ελληνικό Κοινοτισμό” (και όχι “εθνικό”) δίνοντας ιδεολογικό – πνευματικό φορτίο στο όραμά μας για τον κόσμο του αύριο. Η πνευματική προϋπόθεση, πρέπει να είναι σε κάθε περίπτωση, η αφετηρία και ο στόχος, από τα ανθρωπολογικά θεμέλια μέχρι την πολιτισμική κορύφωση, ενός μεγάλου ευρωπαϊκού οικοδομήματος, το οποίο να αποτελέσει ξανά έναν πολιτισμικό φάρο της ανθρωπότητας. Το ελληνικό Ιδεώδες μπορεί να γίνει μία ζωοποιός ενέργεια επιβίωσης. Ένα κοινό μεγάλο όραμα και η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας, προς έναν νέο μεγάλο πολιτισμό που θα κρατήσει για χίλια χρόνια και θα φέρει την ανθρωπότητα σε νέα δυσθεώρητα ύψη.
Γράφει ο ελληνιστής Jean Pierre Vernant στο “Μύθος και Σκέψη”:
“Και όμως, αν υπάρχει πράγματι μια ιστορία του εσωτερικού ανθρώπου, αλληλένδετη με την ιστορία των πολιτισμών, τότε θα πρέπει να ξαναγυρίσουμε στο σύνθημα που έριξε, εδώ και μερικά χρόνια, ο Z. Barbu, στο βιβλίο του Προβλήματα Ιστορικής Ψυχολογίας: “Πίσω στους Έλληνες!” […] Ο Αρχαίος Έλληνας βρίσκεται αρκετά κοντά μας, κι έτσι μπορούμε να επικοινωνήσουμε μαζί του χωρίς πολλά εμπόδια, να καταλάβουμε τη γλώσσα που μιλά στα έργα του, να φτάσουμε, πέρα από κείμενα και άλλα στοιχεία, ως το νοητικό περιεχόμενο, τις μορφές σκέψης και αισθαντικότητας, τους τρόπους οργάνωσης της βούλησης και των πράξεων – με μια λέξη, να συλλάβουμε μιαν αρχιτεκτονική του πνεύματος.”
Μια αρχιτεκτονική του πνεύματος λοιπόν, ενάντια σε μία συντηρητική οπισθοδρόμηση ή μία στείρα αντίδραση, μπορεί να αναδείξει αυτά που μας ενώνουν, υπερβαίνοντας αυτά που μας χωρίζουν. Να υψωθεί σαν φάρος σωτηρίας και αντίστασης μέσα στον κατακλυσμό. Να γεννήσει μία νέα ευρωπαϊκή ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ και να αναζωογονήσει τους ανθρώπους, να φέρει κοινό όραμα, ενότητα, αγωνιστικότητα, δύναμη και προοπτική. Μία νέα κοσμοθέαση και έναν νέο πολιτισμό – ελπίδα για το αύριο.
Δ.Τ.