Κομποστοποίηση είναι η φυσική διαδικασία κατά την οποία τα οργανικά απόβλητα μετατρέπονται σε ένα πλούσιο οργανικό μίγμα που λειτουργεί ως εδαφοβελτιωτικό και λίπασμα. Η κομποστοποίηση είναι ένας πολύ άμεσος και σημαντικός τρόπος ανακύκλωσης. Έχει υπολογιστεί ότι το 35% των οικιακών απορριμμάτων μπορούν να κομποστοποιηθούν.
Τα οργανικά σκουπίδια που παράγουμε αποτελούν πάνω από το 50% των απορριμμάτων μας . Φυσικά, από τη στιγμή που θα τα πετάξουμε καταλήγουν στις χωματερές, επιβαρύνοντας το περιβάλλον. Κι όμως, θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε τα αποφάγια αυτά, μειώνοντας το φόρτο των χωματερών και αποκτώντας ένα πρώτης τάξης λίπασμα για τον κήπο και τις γλάστρες μας. Πώς; Βάζοντας ένα οικιακό κομποστοποιητή στον κήπο ή την ταράτσα του σπιτιού μας. Ο κομποστοποιητής αυτός είναι μικρός σε μέγεθος (θέλει περίπου 1 τετραγωνικό μέτρο), σχετικά χαμηλού κόστους, άοσμος και, το σημαντικότερο, θα μειώσει τον όγκο των οργανικών απορριμμάτων που πετάμε στα σκουπίδια κατά 70%. Αυτό σημαίνει 150 κιλά λιγότερα σκουπίδια κάθε χρόνο για κάθε άτομο και φρέσκο γόνιμο χώμα που ειδικά σε άγονα μέρη της Ελλάδας και σε καμένες εκτάσεις, χρειάζεται πολύ. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα οργανικό λίπασμα που βελτιώνει το έδαφος.
Αξίζει εδώ να επισημάνουμε ότι σε παλαιότερες εποχές, πολλές βραχονησίδες και βραχώδη νησιά του Αιγαίου, κατοικούνταν και ήταν καλλιεργήσιμα, χάρη, μεταξύ άλλων και στις πρακτικές κομποστοποίησης που εφάρμοζαν οι λιγοστοί κάτοικοί τους για να τα κρατούν γόνιμα στις σκληρές συνθήκες του πελάγους.
Μπορούμε να ανακυκλώσουμε / κομποστοποιήσουμε:
- Λαχανικά, χορταρικά, φρούτα (ωμά ή βρασμένα).
- Φύλλα από φυτά και δέντρα.
- Μαραμένα λουλούδια.
- Υπολείμματα από σαλάτες, αφού στραγγιστούν τα υγρά.
- Φυτικά υπολείμματα όπως ξερά φύλλα, βλαστοί, κομμένο γκαζόν κ.λπ.
- Στάχτη από τζάκι.
- Τσόφλια αυγών.
- Χαρτιά κουζίνας (ρολό κουζίνας, χαρτοπετσέτες, μαλακές χάρτινες σακούλες).
- Πριονίδι (ιδιαίτερα εάν είναι πολύ υγρό το κομπόστ και θέλουμε ένα μείγμα πιο ισορροπημένο και με μεγαλύτερο αερισμό).
- Υπολείμματα βοτάνων από ροφήματα και κατακάθια καφέ ή και φίλτρα γαλλικού καφέ.
- Οργανικά λιπάσματα, όπως καστανόχωμα, φυλλόχωμα κ.λπ.
Δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσουμε:
- Μεταλλικά αντικείμενα ή συσκευασίες, αλουμινόχαρτο, γυαλιά, πλαστικά, χαρτιά (εφημερίδες, περιοδικά ιδίως χρωματιστά), χοντρά κομμάτια ξύλου κλπ.
- Κρέατα-τυριά.
- Πέτρες
- Υπολείμματα φαγητών που περιέχουν λίπη, κρέας, κόκαλα
- Μαγειρεμένα φαγητά δηλαδή οτιδήποτε περιέχει λάδια ή σάλτσες.
- Ζυμαρικά ή ψωμιά (φραντζόλες).
- Υλικά καθαρισμού
- Διάφορα χημικά
- Απορρίμματα των σκύλων και των γατών γιατί μπορούν να μεταδώσουν ασθένειες.
Γιατί να κάνουμε κομποστοποίηση
Υγιέστερα φυτά
Οι οργανικές ουσίες είναι γνωστές ως “η ψυχή του υγιούς χώματος”. Προσθέτοντας κομπόστ στον κήπο ή τις γλάστρες σας θα βοηθήσει τα φυτά να μεγαλώσουν γρηγορότερα και περισσότερο. Οι οργανικές ουσίες μέσα στο κομπόστ βοηθούν το χώμα να συγκρατεί θρεπτικές ουσίες και νερό, ωφελώντας τα φυτά και μειώνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης,
Η κομποστοποίηση σας εξοικονομεί χρήματα
Χρησιμοποιώντας το κομπόστ σαν εδαφοβελτιωτικό μειώνει κατά πολύ την ανάγκη αγοράς αντίστοιχων προϊόντων από την αγορά. Η κομποστοποίηση μπορεί να μειώσει τα δημοτικά τέλη που πληρώνετε για τη συλλογή των απορριμμάτων. Μειώνοντας κατά 35% τα σκουπίδια σας και κατ’ επέκταση όλοι οι δημότες που μπορούν να κάνουν το ίδιο, μειώνονται τα έξοδα συγκομιδής των απορριμμάτων του δήμου, που συνεπάγεται μια πιθανή αντίστοιχη μείωση των δημοτικών τελών.
Η κομποστοποίηση είναι εύκολη και βολεύει
Δεν χρειάζεται πια να γεμίζετε σακούλες με κλαδέματα και άλλα απορρίμματα του κήπου. Απλά τα βάζετε στον κάδο κομποστοποίησης ή στο σωρό κομποστοποίησης αν δεν χρησιμοποιείτε κάδο και παρατηρήστε τα να γίνονται πλούσιο σκούρο κομπόστ.
Η κομποστοποίηση είναι η εναλλακτική πρακτική στη θέση της ταφής ή της καύσης των οργανικών απορριμμάτων
Τα απορρίμματα του κήπου και τα οργανικά μαζί είναι περίπου το 20% των συνολικών απορριμμάτων που καταλήγουν στις χωματερές κάθε χρόνο. Η επιλογή της κομποστοποίησης μειώνει την ανάγκη για καύση ή ταφή των οργανικών και βελτιώνει την ποιότητα των επιφανειακών εδαφών μας.
Επίσης κάνοντας κομποστοποίηση μειώνουμε τα σκουπίδια που καταλήγουν στους ΧΥΤΑ.
Αυτό έχει πολλαπλά οφέλη:
- Μειώνονται οι συνολικές ποσότητες αποβλήτων που στέλνει ο Δήμος μας στο ΧΥΤΑ.
- Επιμηκύνεται σημαντικά ο χρόνος ζωής των ΧΥΤΑ, αφού έτσι δέχονται πολύ λιγότερα απόβλητα.
- Προστατεύουμε τον πλανήτη από το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τα οργανικά απόβλητα στους ΧΥΤΑ θάβονται και αποικοδομούνται κάτω από συνθήκες έλλειψης οξυγόνου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων μεθανίου (CH4), μονοξειδίου του άνθρακα (CO) και σε λιγότερες ποσότητες υδρόθειο (H2S) κ.α.. Τα αέρια αυτά είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και συνεπώς για την αλλαγή του κλίματος στη Γη, με τις γνωστές για όλους καταστρεπτικές συνέπειες.
Ένα άλλο πρόβλημα στο οποίο δίνει λύση η κομποστοποίηση των οργανικών αποβλήτων είναι η ερημοποίηση των εδαφών. Η εντατικοποίηση της καλλιέργειας της γης, σε συνδυασμό με την καταστροφή των δασών από πυρκαγιές και την εμπορική υπερεκμετάλλευσή τους, έχουν κάνει τα εδάφη πολύ φτωχά σε οργανική ύλη. Η διάβρωσή τους είναι το επόμενο βήμα πριν την τελική ερημοποίηση. Η «λύση» για τη συνέχιση της καλλιέργειας της γης είναι η υπερβολική χρήση λιπασμάτων που έχει πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις στα νερά, στην πανίδα και φυσικά στον άνθρωπο. Το κομπόστ, δηλαδή το προϊόν της κομποστοποίησης, επιστρέφει στο έδαφος τις απαραίτητες για τη γονιμότητά του οργανικές και ανόργανες ουσίες.
Κοινοτική κομποστοποίηση
Η κομποστοποίηση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε πολλά επίπεδα: οικιακό, γειτονιάς / πολυκατοικίας, αυλής σχολείου, κοινότητας ή σε αστικές, προαστιακές και αγροτικές περιοχές. Υπάρχουν πολλές μέθοδοι και μεγέθη. Οι εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας μπορούν να εξυπηρετήσουν μεγάλες γεωγραφικές περιοχές και να εκθρέψουν σημαντικές ποσότητες οργανικών υλικών προς εκτεταμένη χρήση. Η κομποστοποίηση σε τοπικό επίπεδο, σε επίπεδο γειτονιάς / πολυκατοικίας ή κοινότητας αποφέρει και πολλά άλλα οφέλη: κοινωνική ένταξη και ενδυνάμωση της συνείδησης, πιο πράσινες γειτονιές, βελτιωμένα τοπικά εδάφη, δωρεάν φρέσκα και βιολογικά τρόφιμα από κοινές καλλιέργειες, λιγότερη κίνηση φορτηγών που μεταφέρουν σκουπίδια, περισσότερες τοπικές θέσεις εργασίας και αυξημένη τεχνογνωσία κομποστοποίησης και δεξιότητες στο τοπικό εργατικό δυναμικό που ενισχύονται. Όταν η κομποστοποίηση είναι μικρού μεγέθους και βασίζεται σε τοπικό επίπεδο, η κοινοτική συμμετοχή και η εκπαίδευση μπορεί να ανθίσουν. Ειδικά όταν συμμετέχουν μαθητές σχολείων, όπως γίνεται σήμερα σε πολλές πόλεις του κόσμου. Όταν τα υλικά συλλέγονται και μεταφέρονται έξω από την κοινότητα για επεξεργασία, ελάχιστα ως και κανένα από αυτά τα οφέλη δεν πραγματοποιούνται σε τοπικό επίπεδο. Επιπλέον οι λειτουργίες κοινοτικής κλίμακας μπορούν να μετατραπούν από ιδέα σε πράξη, σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα γιατί υπάρχει κόσμος ήδη ενεργός και η κοινοτική κομποστοποίηση μπορεί να φέρει σημαντική υποστήριξη και συμμετοχή σε μελλοντικά προγράμματα σε όλη την πόλη.
Κατευθυντήριες αρχές κοινοτικής κομποστοποίησης:
- Πόροι που ανακτώνται: Τα απόβλητα μειώνονται. Υπολείμματα τροφίμων και άλλα οργανικά υλικά φεύγουν από τα σκουπίδια των ΧΥΤΑ και γίνονται χρήσιμο υλικό που μπορεί για παράδειγμα να ενισχύσει σημαντικά τις καμένες περιοχές.
- Τοπική βάση: Τα οργανικά υλικά είναι ένα πλεονέκτημα της κοινότητας και παράγονται και ανακυκλώνονται σε κομπόστ στην ίδια γειτονιά ή κοινότητα.
- Οργανικά υλικά που επιστρέφονται στα εδάφη: Το κομπόστ χρησιμοποιείται για την ενίσχυση των τοπικών εδαφών, την υποστήριξη της τοπικής παραγωγής τροφίμων και τη διατήρηση της φυσικής οικολογίας βελτιώνοντας την δομή του εδάφους και διατηρώντας θρεπτικά συστατικά, άνθρακα και μικροοργανισμούς, ειδικά σε περιοχές που τα εδάφη είναι φτωχά.
- Κλίμακα και ποικιλομορφία: Η υποδομή κομποστοποίησης είναι ποικίλη, κατανεμημένη και βιώσιμη. Τα συστήματα μπορούν να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της κάθε κοινότητας.
- Δέσμευση, υπευθυνότητα και εκπαίδευση της κοινότητας: Ο προγραμματισμός κομποστοποίησης εμπλέκει και εκπαιδεύει την κοινότητα στη σκέψη των συστημάτων τροφίμων, στη διαχείριση πόρων και στην βιωσιμότητα της κοινότητας, ενώ παρέχει λύσεις που ενθαρρύνουν άτομα, επιχειρήσεις και ιδρύματα να συλλέγουν οργανικά απόβλητα και να τα διατηρούν ως πολύτιμο κοινοτικό πόρο.
- Υποστήριξη από την κοινότητα: Συντάσσεται με τους κοινοτικούς στόχους (όπως υγιή εδάφη και υγιείς άνθρωποι) και υποστηρίζεται από την κοινότητα που εξυπηρετεί. Το αντίστροφο ισχύει επίσης. Ένα κοινοτικό πρόγραμμα κομποστοποίησης υποστηρίζει την κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική ευημερία της κοινότητας.
Διαβάστε σχετικά: